Kwas chlorowodorowy

Kwas chlorowodorowy
Kwasy
Najpierw omówimy czym są kwasy. Kwasy to związki chemiczne, które najczęściej występują w postaci roztworów wodnych.

Budowa kwasów

Cząsteczki kwasów są zbudowane z atomów wodoru (kwas może zawierać jeden atom wodoru lub więcej) i reszty kwasowej, która może składać się z atomów jednego lub dwóch pierwiastków chemicznych.
Wzór ogólny kwasów:
HmR
gdzie: R- reszta kwasowa,
m- wartościowość reszty kwasowej i liczba atomów wodoru w tej cząsteczce.

Czemu wartościowość reszty kwasowej jest równa ilości atomów wodoru? Dlatego że wodór ma wartościowość równą I i za pomocą reguły krzyżowej zobaczymy to, że liczba reszt kwasowych zawsze będzie równa 1, a liczba atomów wodoru- m.

Budowa cząsteczki kwasu chlorowodorowego

Kwas chlorowodorowy (nazywany też chlorowodorem lub kwasem solnym) jest związkiem nieorganicznym, cząsteczka tego kwasu jest zbudowana z dwóch pierwiastków chemicznych, są to wodór i chlor. Kwas chlorowodorowy jest kwasem beztlenowym, jak nazwa wskazuje w jego cząsteczce nie występują atomy tlenu. Atom chloru oraz atom wodoru są jednowartosciowe, łączą się wiązaniem pojedynczym.
Pomiędzy atomami cząsteczek chloru i wodoru występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, wiązanie to występuje pomiędzy atomami niemetali o różnicy elektroujemności pomiędzy 0,4 a 1,7. Wodór ma elektroujemność równą 2,1, a elektroujemność chloru jest równa 3,0, różnica pomiędzy tymi wartościami wynosi 0,9. W cząsteczce kwasu chlorowodorowego wspólna para elektronowa znajduje się bliżej jądra atomowego chloru, ponieważ jest to pierwiastek o większej elektroujemności.
Cząsteczka tego kwasu jest dipolem, w którym atom wodoru jest biegunem dodatnim, a atom chloru biegunem ujemnej, dlatego że ma większą elektroujemność.

Model dipolu kwasu chlorowodorowego

Właściwości kwasu solnego

Kwas chlorowodorowy jest bezbarwną substancją w postaci wodnego roztworu, ale zanieczyszczony roztwór tego kwas może być żółtawy. Ten kwas jest jednym z najmocniejszych kwasów nieorganicznych. Im większa jest temperatura tym mniejsza jest rozpuszczalność kwasu chlorowodorowego.
Produkcja kwsu solnego polega na otrzymaniu gazowego chlorowodoru, a następnie rozpuszczeniu go w wodzie.
H2 + O2 – > 2 HCl (chlorowodór)
Po rozpuszczeniu otrzymujemy kwas solny.
Chlorowodór rozpuszczony w wodzie ulega prawie całkowitej dysocjacji:
HCl+H2O=H3O++Cl–.
Ze stężonego kwasu solnego utlenia się chlorowodór w postaci gazu, w wyniku jego reakcji z wilgocią w powietrzu tworzy się mgła, dlatego stężony kwas solny określa się jako „dymiący”.

Zastosowanie kwasu chlorowodorowego w przemyśle

Kwas solny jest szeroko używany w różnych dziedzinach przemysłu m. in. włókienniczej, farmaceutycznej, kosmetycznej, spożywczej, cukrownictwie i elektronicznej. Takoż używają g oprzy budownictwie, galwanizacji, przemyśle wydobywczym oraz chemii gospodarczej.
Kwas chlorowodorowy używany jest w farmaceutyce przy syntezie chemicznej składników aktywnych w różnego rodzaju lekach, na przykład ten kwas możemy spotkać w składzie nawilżających kropli do oczu, jest on tam dla podtrzymywania prawidłowego poziomu pH.
We włókiennictwie chlorowodór służy do wybielania i barwienia tkanin. W przemyśle elektronicznym kwas solny wykorzystywany jest do trawienia płytek drukowanych. Jest to szybki proces (trwa kilka minut), polegający na, zanurzaniu lub przecieraniu płytki lub innefo elementu w roztworze kwasu solnego.
W cukrownictwie również używany jest kwas solny, najczęściej przy produkcji żelatyny i glukozy, m. in. może on być regulatorem kwasności, substancją hydrolizującą, zobojętniającą.
Kwas solny jest jednym z najważniejszych składników przy produkcji barwników. Oprócz tego używany jest przy wytwarzaniu butelek i opakowań plastikowych.

Znaczenie biologiczne kwasy solnego

Kwas solny jest bardzo istotnym czynnikiem trawiennym w organizmach wielu zwierząt. Jest on wydzielany przez specjalne komórki okładzinowe. Zadaniem tego kwasu w układzie trawiennym jest m. in.trawienie białek w żołądku człowieka i innych ssaków, aktywowanie enzymów trawiennych, warunkowanie kwasności środowiska (poziomu pH), koagulacja białka mleka, zabijanie lub utrudnianie rozwoju drobnoustrojów, powodowanie pęcznienia tkanki łącznej w mięsie, ochrona niektórych witamin, ułatwianie wchłaniania żelaza i wapnia, uczestniczy w regulacji otwierania i zamykania odźwiernika żołądka.