Agat

Agat jest bryłą skalną półszlachetną. Ma różne barwy, od pasiastego i białego, przez jasnoniebieski, pomarańczowy oraz czerwony aż do czarnego. Minerał składa się z tlenku krzemu IV (SiO2). Co ciekawe nazwa tego kruszcu pochodzi od rzeki znajdującej się we Włoszech, a konkretnie w południowej Sycylii. Jej dzisiejsza nazwa to Dirillo, lecz niegdyś nazywała się Achates, stamtąd też wydobywano ten kamień. Ta substancja powstaje w geodach, czyli w przestrzeniach masy skalnej wypełnionej kruszcami. Natomiast te przestrzenie inaczej możemy nazwać riolitami i melafirami. Są to produkty wulkanicznej działalności. Agaty są zbudowane z wielu warstw w różnych barwach, które są do siebie naprzemianległe. Barwy agatów są powiązane z wrostkami minerałów, czyli z obecnością ciała obcego w minerale. Najwięcej jest tam kolorów szarych, różowych i brunatnych, rzadko kiedy są barwy bardziej żywe, dlatego też często barwi się je sztucznie. Twardość agatów w skali Mosha wynosi 6,5 – 7. Natomiast jego gęstość to 2,6 – 2,65 g/cm3.
Agat i jego odmiany
Agat Forteczny — Minerał, który ma poszarpane krawędzie. Przypominają bastiony fortec i stąd ta nazwa.
Agat Mszysty — Jasna, jednorodna barwa, często przezroczysta. Zielone wtrącenia przypominają mech lub zwoje mózgu.
Agat Dendrytowy — Przezroczysty lub biało — szary minerał z „Rysunkami”, które przypominają drzewa lub paprocie, a są one w formie dendrytów, czyli w formie agregatu drobnych kamyczków.
Agat Pejzażowy — Ma brązowe lub czerwone ubarwienie. Dzięki obecności dendrytów tworzy pejzaż i stąd też ta nazwa.
Agat Muszkowy — Dendryty tworzą ze sobą zrosty w kłębiastej formie. Przypominają siedzące na nim muchy.
Agat Oczkowy — Centrum agatu wygląda jak oko. Jest to typ kolisty.
Agat Ognisty — Jest to rzadko spotykana odmiana o nerkowatej budowie. Jego barwa powstaje dzięki załamaniu światła na wrostkach. Występuje jedynie w 2 miejscach: w Meksyku i Arizonie.
Agat Sagenitowy — Ma na sobie „Rysunki” w formie igiełek, które są ułożone w ciekawe wzory, które tworzą różne wiry.
Enhydros — Czasami jest wypełniony wodą, którą widać przez ścianki. Zazwyczaj, jeśli wyjmie się go ze skały, wtedy woda wysycha, chociaż nie zawsze.
Onyks — Jest to warstwowy minerał o barwie czarno — białej. Jest to bardzo cenna odmiana agatów.
Sard — Jego zewnętrzne barwy są koncentryczne, do tego posiada pakiet wstęg, które są do siebie równoległe.
Sardonyks — Ma czerwono — biały kolor. Jest to minerał, który posiada warstwy.
Agat Warstwowy — Tworzą się w szczelinach skał.
Występuje pośród skał wylewnych oraz skał osadowych w postaci geodu, czyli masy skalnej wypełnionej minerałem. Przyczyna zróżnicowania w barwach warstw polega na zmianie składu chemicznego, a także przez brak przepływających roztworów. Występują w Brazylii, Czechach, Indiach, Namibii, Polsce, Republice Malgaskiej, Rosji, USA oraz w Urugwaju.
W starożytności robiono z nich amulety, pieczęcie (babilońskie oraz perskie), sygnety (rzymskie i krymskie), kamee, czyli ozdobione kamienie, gemmy, czyli okrągłe lub owalne płytki, miniatury, naczynia, brosze i wisiory.
W baroku wykonywano różne puzderka, tabakierki, amulety, sygnety, małe przedmioty, a także meble.
Obecnie używa się ich do jubilerstwa, kaboszony, jest to najwcześniejsza forma do wyszlifowania tych minerałów, paciorki, płytki. Stosuje się je także, aby wypolerować daną powierzchnię, jest to wykorzystywane w pozłotnictwie. Natomiast w mechanice precyzyjnej dzięki nim tworzy się ścierne materiały, łożyska, części wag, moździerzy oraz tłuczków.
Jeśli wyciągniemy agaty ze skały macierzystej, będą wyglądać jak zwykłe szare i całkowicie nieciekawe kamienie. Ich prawdziwe barwy, które tak bardzo nas pasjonują i są tak piękne, ujrzymy dopiero po przecięciu minerału na części.
Najbardziej niespotykane i niezwykłe kruszce można odkryć w bułach, które są pokryte gliną. Zwykle osiągają od kilku do kilkudziesięciu centymetrów średnicy. To właśnie bułę rozcina się, a następnie zajmuje się jej wypolerowaniem, należy pamiętać, iż nie wolno rozbijać buły. Na dolnym śląsku występuje ciekawe stanowisko do wydobywania agatów. To stanowisko znajduje się w dolinie Piekiełko, między dwoma wzgórzami Wołkiem a Wzgorzelem, co sprawia, iż stanowisko jest trudno dostępne. Kruszce można znaleźć na powierzchni paru hektarów, co oznacza, iż wcale nie trzeba iść prosto do serca wykopalisk, a można po prostu poszukać w skałach znajdujących się na trasie do centrum.
Najważniejsze jest to, aby nie pomylić agatu z chalcedonem. Jednak wiele razy nazwa agat przysługuje odmianom chalcedonu, które są po prostu nietypowe.
Agat w Europie poznano ponad 3000 lat temu, dlatego nic dziwnego, iż jego nazwa nawiązuje do dawnych języków i tak jak było już wspominane wyżej, nazwa nawiązuje do Sycylijskiej rzeki Achates. Możemy także znaleźć nawiązanie do greckiego słowa, które brzmi agathos. Dosłownie oznacza on dobry, użyteczny, miły lub honorowy.
Wypukłe rzeźby agatowe to inaczej kamei i zwykle, aby rzeźbić w samym minerale, używa się technikę ultradźwiękową. Oczywiście dalej istnieją osoby, które samodzielnie w nich rzeźbią, dalej tworząc prawdziwe dzieła sztuki. Najczęstszymi rzeźbami, jakimi się tworzy z agatu, są te, które najczęściej ukazują sceny z ballad romantycznych lub innych dzieł z okresu romantyzmu.
Wcześniej było już wspomniane o barwieniu agatów, lecz tak właściwie, dlaczego wykorzystuje się metodę barwienia tych minerałów? Najprościej rzecz ujmując prawdziwe agaty, nie mają zbytnio zróżnicowanych barw, dodatkowo te barwy zlewają się ze sobą. Dlatego właśnie stosuje się powszechnie znane metody barwienia minerałów, dzięki którym możemy ujrzeć cudną i różnorodną paletę barw. Niekiedy agaty mogą być tak dokładnie zabarwione, aby przypominały czyjąś twarz, takim przykładem jest agat Picassowski odkryty w Czechach. Już na pierwszy rzut oka można dostrzec twarz w takiej postaci, jaką zazwyczaj widzimy na obrazach Picasso. Barwy agatów zależą też głównie od ilości wody i opalu w minerale, a także od jego porowatości, czyli od ilości wolnych przestrzeni w kruszcu. Barwienie agatów jest bardzo stare, dlatego międzynarodowa organizacja jubilerska CIBJO nie nakłada obowiązku na sprzedawców takich minerałów, aby informować kupców o ich zabarwieniu. Jednak co wpływa na jaką barwę? No cóż, niżej możemy znaleźć na ten temat informację.
Barwa czerwona —Tę barwę można uzyskać dzięki roztworowi azotanu żelaza, następnie kruszec jest wyparzany.
Barwa niebieska — Ten odcień uzyskamy dzięki roztworowi żelazocyjanku potasu. Później gotuje się go w witriolu, czyli w stężonym kwasie siarkowym.
Barwa zielona — Otrzymamy go dzięki azotanie niklu. Jednak na tę barwę zabarwi się jedynie pod wpływem wysokich temperatur.
Barwa brązowa — Tutaj identycznie jak z barwą zieloną także należy go podgrzać. Tutaj jest jednak potrzebny roztwór cukru.
Barwa żółta — Dokładnie tak samo, jak w dwóch powyższych kruszec musi zostać podgrzany, lecz musi to być zrobione delikatnie. Minerał jest także zanurzony w kwasie chlorowodorowym, czyli najprościej mówiąc w kwasie solnym.
Wiele osób zadaje pytania, jak rozpoznać taki prawdziwy agat, dlatego właśnie na tym warto się obecnie skupić. Podstawową rzeczą, dzięki której można rozpoznać czy dany agat jest prawdziwy, czy może jednak nie, jest na pewno barwa. Dzięki powyższym informacjom wiemy już, że istnieje metoda barwienia, a także wiemy, które kolory są tymi naturalnymi. Patrząc na ten konkretny rodzaj minerałów, widzimy barwy intensywne przykładowo niebieskie, zielone lub fioletowe, jednak zwracając również uwagę wzory koncentryczne. Po dostrzeżeniu właśnie tych cech możemy wywnioskować, że raczej na pewno one nie będą prawdziwe. Zwykle prawdziwe agaty mają barwy bardziej delikatne i spokojne. Jeśli ktoś bardzo pragnąłby otrzymać agaty o rzadkich kolorach lub wzorach wtedy, może zasięgnąć po agaty kaukaskie lub madagaskarskie.
Czy istnieją agaty z właściwościami magicznymi lub leczniczymi? Pewnie wiele osób interesujących się, chociaż częściowo rzeczami nadziemnymi lub leczniczymi zastanawia się, czy ten konkretny minerał ma nadnaturalne zdolności. Można na ten temat wysnuwać wiele spekulacji, lecz niektórzy sądzą, iż naprawdę tak jest, a takie właściwości posiada agat zielony. On ponoć chroni domy i szczęście rodzinne, a sam kruszec jest przez niektórych umieszczany na progach swoich domostw przed wprowadzeniem się tam. Natomiast jeśli agat jest noszony przy sobie między innymi w postaci naszyjnika, ma ponoć pomagać w podejmowaniu właściwych decyzji, a dodatkowo wzmacnia umysł posiadacza. Najciekawszą rzeczą są jednak poglądy o tym, że ten agat chroni właściciela przed złem, czyli między innymi przez różnymi obrażeniami lub wrogami. Agaty daje się ukochanym osobom, które chce się uchronić przed złem, lecz może to także oznaczać po części ochronę, aby miłość przetrwała kryzysy.
Co ciekawe jest to potwierdzone, iż zielona barwa agatu działa uspokajająco na układ nerwowy człowieka, pomagając radzić sobie w trudnych sytuacjach wywołujących stres. Dodatkowo zmniejsza szanse na ataki padaczki i bardzo łagodzi bóle głowy.
Odmiany zielonego agatu:
Chryzopraz — Jest to ponoć najcenniejsza odmiana tego zielonego kruszca. Przybiera trzy różne kolory: zwykły zielony, przypominający trawę lub taki który nawiązuje do barwy wody.
Plazma — Jest to odmiana rzadko stosowana w jubilerstwie. Ma tylko jedną barwę, a jest nią ciemnozielony.
Heliotrop — Odmiana ta jest chętnie wykorzystywana w rzeczach kościelnych. Podobnie jak plazma ma ciemnozieloną barwę, lecz dodatkowo posiada na swojej powierzchni czerwone żyłki. Ta odmiana nie jest przezroczysta.
Prazem — Ponoć najrzadsza odmiana zielonego agatu. On także ma tylko jedną barwę, lecz w odróżnieniu od wcześniejszych jest nią jasnozielony. W odróżnieniu od Heliotropu jest półprzezroczysty.
Wracając do zwykłych teorii dotyczących magicznych właściwości zielonego agatu, można doszukać się informacji o tym, iż nie raz sądzono, że to właśnie ten konkretny minerał jest opiekunem ogniska domowego, w odróżnieniu od mitologii skąd dowiadujemy się, iż opiekunką jest Hestia. Kruszec ma nas chronić przed wszystkimi wpływami magii, ma pomóc w oczyszczeniu umysłu oraz dojściu do prawdziwej harmonii z duszą i ciałem.
Natomiast jeśli ktoś interesuje się dodatkowo znakami zodiaków, z chęcią się pewnie dowie, iż zielony agat pasuje do Bliźniąt, Byka, Panny, Wagi oraz Wodnika.
Wracając do ogólnej grupy agatów, możemy się dowiedzieć, iż te kruszce dzielą się na trzy rodzaje przez wpływ kształtu wnętrz skalnych, skąd są wydobywane. Ten podział to:
Migdałowcowe — można je znaleźć np. w Płóczkach Górnych
Litofizowe — zobaczymy je m.in. w Nowym Kościele
Szczelinowe — ujrzymy je w Przeździerzach.
Dodatkową informacją jest to, że nie tylko agat zielony ma ponoć magiczne właściwości, lecz jest również parę innych odmian agatu, które także je posiadają. Między innymi są to:
Agaty Czarne — Odmiana pomagająca opanować strach, samotność. Dodatkowo wspiera nas w pokonywaniu swoich autentycznych wad, czy innych rzeczy, z których nie jesteśmy zadowoleni.
Agaty Dendrytowe — Ta odmiana jasno wskazuje nam, jak możemy pracować nad swoimi cechami charakteru, a do tego pomaga nam w oczyszczeniu się ze złych emocji.
Agaty Białe — Pozwalana pobudzenie naszych możliwości umysłu, a także umożliwia stymulację kreatywności. Ma przyciągać powodzenia w życiu.
Agaty Błękitne — Ponoć ma silne zdolności lecznicze. Pozwala na połączenie się energią naszego ja, podczas praktykowania medytacji oraz rozwoju duchowego.
Agaty Brazylijskie — Szczególną wagę do tego kruszca przywiązują różni szamani i wróżbici. To właśnie ten kamień umożliwia dokładniejsze wróżenie oraz otrzymywanie informacji.
Agaty Różowe —Poleca się go dla osób, które nie mają dużego poczucia własnej wartości. Ułatwia i zacieśnia więzy rodzinne, najbardziej między dzieckiem a rodzicem.
Agaty Ogniste — Jeden z najciekawszych. Można nim nawiązać nieco do agatu białego, ponieważ identycznie jak ten wcześniejszy wzmacnia naszą kreatywność, a dodatkową rzeczą jest także pasja.