Alkiny wzory

Alkiny- wzory
Alkiny to węglowodory nienasycone, które zawierają jedno wiązanie potrójne między atomami węgla. Ich wzór ogólny ma postać:
CnH2n-2

Z tego wynika, że jeśli jakiś alkin ma 2 atomy węgla, to ma dwa atomy wodoru. Jego wzór sumaryczny ma postać C2H2 i jest to wzór etynu (acetylen), który jest najprostszym alkinem. Alkiny to związki organiczne. Nazwę alkinu tworzymy zmieniając końcówkę na „yn”: etyn, propyn, butyn, pentyn, heksyn, heptyn itd.
W chemii organicznej wyróżniamy parę rodzajów wzorów.
Należą do nich wzory sumaryczne, strukturalne, grupowe, półstrukturalne oraz szkieletowe.
Nauczmy się pisać wzory sumaryczne.
Piszemy je w oparciu o wzór ogólny alkinów: CnH2n-2
Spróbujmy napisać wzór hept-1-ynu. Hept-1-yn ma 7 atomów węgla, zatem jest wzór sumaryczny wygląda tak: C7H12.
Teraz pora na wzory strukturalne. Na początku drobne przypomnienie. Liczba znajdująca się pomiędzy nazwą alkinu a końcówką -yn, informuje nas przy jakim węglu znajduje się wiązanie potrójne.
Napiszmy wzory strukturalne but-1-ynu i but-2-ynu.

Narysuj szlak węglowy. Butyn ma 4 atomy węgla, więc rysujemy szlak z 4 atomami węgla.
Zaznacz wiązanie potrójne odpowiednio do tego, co mówi nazwa. Na wyższym obrazku narysowano but-1-yn, a na niższym but-2-yn.
Dorysuj brakujące wodory. Pamiętaj od każdego węgla muszą „odchodzić” cztery wiązania.
Narysujmy teraz wzór półstrukturalny. W nim pomijamy wiązania węgiel-wodór, natomiast zaznaczamy wiązania węgiel-węgiel.
Spróbujmy przejść z narysowanego wzoru strukturalnego but-1-ynu do wzoru półstrukturalnego.

Patrzymy ile przy pierwszym węglu mamy wodorów i zapisujemy to pomijając wiązanie węgiel-wodór, następnie przepisujemy potrójne wiązanie węgiel-węgiel, następnie ponownie przepisujemy wiązanie węgiel- węgiel i patrzymy ile wodorów jest połączonych z tym węglem, zapisujemy to. To samo robimy w przypadku ostatniego naszego węgla.
Zobaczmy teraz jak zapisać wzór grupowy. W nim pomijamy wiązania zarówno węgiel-wodór jak i węgiel-węgiel. W dodatku grupujemy te same „grupy”. Zobaczmy to na przykładzie wzoru grupowego heks-1-ynu

Dla ułatwienia narysowano wzór strukturalny tego związku. We wzorze grupowym zapisujemy poszczególne grupy przy atomach węgla z pominięciem wiązań. Jeśli grupy ze sobą sąsiadują i są takie same, zapisujemy jedna grupę, bierzemy ją w nawias i patrzymy ile razy się powtarza. zapisujemy tą liczbę za nawiasem. Widzimy, że grupa CH2 powtarza się trzy raz, (zaznaczenie na zielono) dlatego zapisujemy to zgodnie z wyżej wymienioną regułą.
Jeśli zaś chodzi o wzory szkieletowe, to polegają one na zapisaniu tylko łamanej. „Zacięcie” na łamanej oznacza atom węgla. Dodatkowo początek i koniec oznaczają atomy węgla. Aby zapisać wiązanie potrójne dopisujemy dwie linie pomiędzy węglami, którymi się znajduje. Łamana ma kształt takiego zygzaka. Zapiszmy wzór szkieletowy pent-1-ynu.

Na pomarańczowo zostały zaznaczone atomy węgla, natomiast na niebiesko wiązanie potrójne. pojedyncza „kreska” oznacza wiązanie pojedyncze.