Centyl

co to jest centyl?
centyl – jest to jednostka statystyczna, która informuje jak ma się wynik, do wyniku całej grupy wyników. Na przykład jeśli matka pewnego dziecka chcę sprawdzić jak ma się waga jej dziecka do wagi innych dzieci, to może to sprawdzić za pomocą siatki centylowej, na której jest pokazana waga, którą powinno mieć dziecko. Centyl można również nazywać percentylem, oba stwierdzenia oznaczają to samo.
do czego używany są siatki centylowe?
Siatki centylowe służą, by można było ocenić wagę, wzrost, rozwój. Jest to graficzne odwzorowanie danej cechy w zależności od płci oraz wieku.

Przykład 1
Mama zmierzyła wagę Olka. Okazało się, że miał on 9kg, mama wiedziała, że Olek ma 1 rok. Korzystając z siatek centylowych mama pomyślała, że 45% dzieci w Olka wieku waży tyle samo, albo mniej, natomiast 55% dzieci w Olka wieku waży więcej od niego. Mogła się tego domyślić widząc, że na siatce centylowej było, że średnia waga dzieci to 9,3 kg, a że 9kg odpowiada 45 centylom. 45 centyli w takim razie to 45% dzieci, które są lżejsze (ważą mniej) od Olka.

Przedstawiony powyżej przykład przedstawia wartość centylową wyniku (czyli w tym przypadku wagi Olka) względem grupy.

Centyle są zwykle wykorzystywane do badań medycznych oraz badań psychologicznych (na przykład poziom inteligencji).

Przykład 2
Średni wzrost jednorocznych dziewczynek wynosi 68 cm. Ola jest jednoroczną dziewczynką i mierzy 66 cm.
Pomiędzy wzrostem jednorocznych dziewczyn, a Olą jest różnica 2 centymetrów (68 – 66). Zakładając, że 66 cm odpowiada wartości 35 centylów. Oblicz ile procent dziewczynek ma mniej, a ile procent dziewczynek waży więcej wzrostu niż Ola.

Od Oli mniej wzrostu ma 35% dziewczynek, a więcej wzrostu ma 65% dziewczynek. Obliczyć to można widząc, że 66 cm to 35 centylów, -a 35% dziewczynek ma więc mniej wzrostu niż Ola, a 65% (ponieważ razem musi być 100%)

Bardzo łatwo jest określić ilość w %, gdy znana jest ilość centyli, zawsze bowiem pierwsza liczba określa ile osób z grupy ma niższy wynik, a druga ile osób z grupy ma taki sam lub wyższy wynik.

Zadanie 1
Tomek ma 10 lat i waży 35 kg. Średnia waga dziesięciolatków to 37 kg. Na tej podstawie oblicz ile osób waży mniej, a ile waży więcej niż Tomek, jeśli wiadomo, że 35 kg 42 centyle.

Rozwiązanie:
42% – osoby, które mniej ważą niż Tomek
58% – osoby ważące więcej niż Tomek

Odpowiedź: 42% osób waży mniej niż Tomek, a 58% osób waży od niego więcej.