Opracowanie:
Figury przestrzenne

Figury przestrzenne

Zweryfikowane

Figury przestrzenne zwane inaczej bryłami lub figurami trójwymiarowymi to figury geometryczne mające długość, szerokość i wysokość (dla porównania figury geometryczne płaskie posiadają tylko długość i szerokość).

Przykłady figur przestrzennych:

Graniastosłup

Zobacz obraz źródłowyGraniastosłup to wielościan, którego wszystkie wierzchołki położone są na dwóch równoległych do siebie podstawach. Wyróżniamy graniastosłupy proste (ściany są prostokątami, a ściany boczne są prostopadłe do podstaw) i graniastosłupy pochyłe (ściany są równoległobokami, a bryła jest pochyła). Na rysunku obok został przedstawiony graniastosłup prosty pięciokątny.

Ostrosłup

Ostrosłup to wielościan mający jedną podstawę, a wszystkie jego ściany boczne spotykająZobacz obraz źródłowy
się w jednym miejscu. To miejsce nazywamy wierzchołkiem. Podstawa w ostrosłupie
podobnie jak w graniastosłupie może być dowolnym wielokątem, a jeżeli jest to wielokąt
foremny to mówimy, że ostrosłup jest prawidłowy. Na rysunku obok znajduje się ostrosłup
prawidłowy czworokątny.

Kula

Kula należy do brył obrotowych. Powstaje podczas obracania dowolnego koła wokół jego Zobacz obraz źródłowy
średnicy. Kulę można również opisać jako część przestrzeni, która jest ograniczona sferą.
Po prawej strony został pokazany przykład kuli.

Walec

Walec podobnie jak kula należy do brył obrotowych. Powstaje podczas obracania prostokąta
Zobacz obraz źródłowy
wokół jednego z boków. Walec także jest bryłą, która jest ograniczona powierzchnią walcową
i dwiema płaszczyznami, które są nierównoległe do jej tworzącej. Podstawą tej bryły zawsze
jest koło. Przykład walce jest pokazany po prawej stronie.

Stożek

Stożek należy do brył obrotowych. Powstaje podczas obrotu trójkąta prostokątnego wokółZobacz obraz źródłowy
jednej z przyprostokątnych. Ta przyprostokątna staje się wysokością stożka, a druga
przyprostokątna jego promieniem podstawy. Podstawą bryły jest koło.

Tabela przedstawiająca wzory na pole powierzchni całkowitej oraz objętość ww. figur przestrzennych



nazwa figury przestrzennej


wzór na pole powierzchni całkowitej


wzór na objętość


graniastosłup


P = 2Pp + Pb


V =


ostrosłup


P = Pp + Pb


V =


kula



V =


walec


P = 2Pp + Pb


V =


stożek


P = πR(R+l)


V =



Pamiętajmy, że wynik końcowy objętości zapisujemy w czyli jednostkach sześciennych, np. ,, a wynik końcowy pola powierzchni całkowitej w , np. .

ZADANIA:

ZADANIE 1
Oblicz objętość sześcianu, którego bok wynosi 6cm.

Dane: Szukane:
a = 6cm Pp = ?
V = ?
Sześcian jest szczególnym rodzajem graniastosłupa, ponieważ wszystkie jego boki są tej samej długości, a w podstawie ma kwadrat.

Powinniśmy już znać wzór na pole kwadratu. Wzór na pole kwadratu to P = .

Pp = = =

Wysokość sześcianu jest równa 6. Możemy więc policzyć jego objętość.

V = =

Odp. Objętość sześcianu wynosi .

ZADANIE 2
Oblicz pole powierzchni całkowitej kuli, której długość promienia wynosi 5cm.

Dane: Szukane:
r = 5cm P = ?

Wzór na pole powierzchni całkowitej kuli to P = .
Teraz wystarczy tylko podstawić do wzoru.

P = = = = 100π

Odp. Pole powierzchni całkowitej podanej kuli wynosi 100π.

Powyższe zadanie zostało zweryfikowane przez nauczyciela
To top