Opracowanie:
Schemat hornera
Schemat hornera
Schemat Hornera – pozwala na wyznaczenie dzielenie wielomianu przez dwumian postaci a więc pozwala nam zapisać wielomian w postaci:
Otrzymywanie współczynników wielomianu oraz resztę przedstawia poniższa tabela:
Schematu Hornela (kroki postępowania):
Krok 1: Wypisujemy współczynniki wielomianu . Jeśli stopień wielomianu jest liczbą to jest współczynników do wypisania: .
Krok 2: Budujemy tabelę oraz obok tej tabeli rysujemy koło.
W tabeli w pierwszym wierszu umieszczamy współczynniki wielomianu
Krok 3: Umieszczamy liczbę czyli pierwiastek dwumianu w narysowanym kole.
Krok 4: Spisujemy współczynnik do drugiego wiersza i pierwszej kolumny naszej tabeli.
Oznaczamy numer kolumny tabeli literką Pozycje w tabeli możemy zapisać w postaci czyli:
dla
Krok 5: W wierszu drugim i drugiej kolumnie wpisujemy wynik działania: czyli :
dla
Krok 6: Uzupełniamy kolejne pozycje tabeli :
dla
Uwaga: krok 6 ma sens jeśli stopień wielomianu jest wyższy niż 2 w przypadku gdy jest on niższy kończymy przechodzimy do kroku 7
Krok 7: Zapisujemy wielomian
Krok 8: Zapisujemy resztę z dzielenia
Krok 9: Zapisujemy wielomian
Uwaga 1: W przypadku gdy zapisujemy w postaci iloraz:
Uwaga 2:
Przykłady:
Wykorzystując schematu Hornela podaj wartość ilorazu jeśli:
a) oraz
b) oraz
Rozwiązanie:
W podanym przykładzie należy wykonać siedem kroków z powyższego schematu, które zostały zaprezentowane poniżej
a) Krok 1: Wypisujemy współczynniki wielomianu :
Krok (2 i 3): Rysujemy tabelę. Współczynniki wpisujemy w pierwszy wiersz tabeli, wstawiając wartość w narysowane koło:
Krok (4 i 5 i 6): Wyznaczamy współczynniki w wierszu drugim
Jeśli zaczniemy wyznaczać współczynniki do drugiego wiersza tabeli powinniśmy wykonać następujące obliczenia:
oraz umieścić wyniki w tabeli :
Krok 7: Zapisujemy odpowiedź:
czyli:
Ad b)
Rozwiązanie:
Krok 1: Wypisujemy współczynniki wielomianu :
Krok (2 i 3): Rysujemy tabelę. Współczynniki wpisujemy w pierwszy wiersz tabeli, wstawiając wartość a w narysowane koło:
Krok (4 i 5 i 6): Wyznaczamy współczynniki w wierszu drugim tabeli:
Jeśli zaczniemy wyznaczać współczynniki do drugiego wiersza tabeli powinniśmy wykonać następujące obliczenia:
oraz umieścić wyniki w tabeli :
Krok 7: Zapisujemy odpowiedź:
czyli
Możemy sprawdzić uzyskany wynik wykonując dzielenie lub wymnażając odpowiednie wielomiany:
Przykład 2
Wyznacz wartość ilorazu:
a)
b)
Ad a)
Rozwiązanie:
Krok 1: Wypisujemy współczynniki wielomianu :
Krok (2 i 3): Rysujemy tabelę. Współczynniki wpisujemy w pierwszy wiersz
tabeli, wstawiając wartość a w narysowane koło:
W tym przykładzie
Krok (4 i 5 i 6): Wyznaczamy współczynniki w wierszu drugim tabeli:
Jeśli zaczniemy wyznaczać współczynniki do drugiego wiersza tabeli powinniśmy wykonać następujące obliczenia:
oraz umieścić wyniki w tabeli:
Krok 7: Zapisujemy:
Krok 8: Zapisujemy:
Krok 9: Zapisujemy:
Ad. b)
Rozwiązanie:
Krok 1: Wypisujemy współczynniki wielomianu :
Krok (2 i 3): Rysujemy tabelę. Współczynniki wpisujemy w pierwszy wiersz tabeli, wstawiając wartość a w narysowane koło:
Krok (4 i 5 i 6): Wyznaczamy współczynniki w wierszu drugim tabeli:
Jeśli zaczniemy wyznaczać współczynniki do drugiego wiersza tabeli powinniśmy wykonać następujące obliczenia:
oraz umieścić wyniki w tabeli
Krok 7: Zapisujemy:
Krok 8: Zapisujemy:
Krok 9: Zapisujemy:
Ćwiczenie: Uzupełnij tabelę stosując schemat Hornela:
a)
Odpowiedź: Dla powyższego przykładu w wolne pola należy wpisać:
b)
Odpowiedź:
Dla powyższego przykładu w wolne pola należy wpisać w puste pola kolejno podane liczby:
c)
Odpowiedź:
Dla powyższego przykładu w wolne pola należy wpisać w puste pola kolejno podane liczby:
d)
Odpowiedź:
Dla powyższego przykładu w wolne pola należy wpisać w puste pola kolejno podane liczby:
,
Ćwiczenie 2: Wykorzystując schemat Hornela sprawdź czy nie popełniono błędu podczas wyznaczania reszty przy dzielenia wielomianu przez dwumian
a)
Odpowiedź: Schemat Hornela pokaże że wykonano poprawnie wyznaczono resztę wykonując dzielenie wielomianu przez dwumian
Co musisz zrobić by odczytać odpowiedź?
Uzupełnij tabelę. Powinieneś otrzymać . Możesz odczytać jaki wielomian uzyskałeś
oraz jaką resztę:
Widzimy że jest to taka sama liczba jak liczba uzyskana w schemacie po lewej stronie na końcu. Więc nie popełniono błędu przy wyznaczaniu reszty.
b)
Odpowiedź: Schemat Hornela pokaże że poprawnie wyznaczono resztę wykonując dzielenie wielomianu przez dwumian
Jeśli uzupełnimy tabelę to i odczytamy wielomian oraz resztę to widzimy że jest to taka sama liczba jak liczba uzyskana w schemacie po lewej stronie.
Zadanie 1: Wypisz współczynniki wielomianu . Uzupełnij wiersz podanej tabeli
a)
b)
c)
Zadanie 2: Wyznacz wartość ilorazu korzystając ze schematu Hornela ( zadanie do wykonania samodzielnego )
Zadanie 3: Poniższych przykładach zastosowano schemat Hornela sprawdź jeśli dzielimy przez to właściwie wyznaczono współczynniki wielomianu p(x) oraz resztę z tego dzielenia ( zadanie do wykonania samodzielnego )
Zadanie 4: Wykorzystując schemat Hornela sprawdź czy nie popełniono błędu podczas wyznaczania reszty z dzielenia wielomianu przez dwumian ( zadanie do wykonania samodzielnego )
Zadanie 5: Wykorzystując schemat Hornela sprawdź czy nie popełniono błędu podczas wyznaczania reszty z dzielenia wielomianu przez dwumian ( zadanie do wykonania samodzielnego )